Konflikty i wojny zawsze stanowiły inspirację dla kompozytorów – dotyczy to tak konfliktów minionych, jak i tych współczesnych dla twórcy. Prowadziły do powstania wybitnych dzieł - niezależnie czy była to XII-wieczna bitwa pod Legnano, czy Wojny Napoleońskie, czy wreszcie czasy komunizmu w Rosji i - jak w wypadku Szostakowicza - osobiste, dramatyczne przeżycia. Takim dziełem z pewnością jest jego V symfonia. Odwzorowana rzeczywistość życia w systemie totalitarnym została w niej ukryta pod płaszczem klasycznej formy oraz elementów kojarzących się z wychwalaniem władzy ludowej – jak chociażby quasi marsz triumfalny jako 4. część symfonii. Według wielu badaczy, gdyby nie sprawność kamuflowania prawdziwego wydźwięku symfonii, kompozytor zostałby aresztowany po jej prawykonaniu.