Choć Zygmunt Noskowski rozpoczął edukację muzyczną w wieku pięciu lat, to z twórczością rodzimych kompozytorów, w szczególności Moniuszki, zetknął się dopiero jako nastolatek. W kolejnych latach muzycznego wzrastania, a potem zawodowej kariery, mimo trudnych warunków życia i wszechobecnej bezlitosnej cenzury w zaborze rosyjskim, kompozytor odnosił wyjątkowe sukcesy. W jego dorobku artystycznym odnajdziemy różne gatunki muzyczne, wśród nich także formy wariacyjne, do których zaliczamy Wariacje e-moll na temat własny z 1883 roku. Doświadczymy tu zaskakującej różnorodności tematycznej. Liryzm przenika się z motywami ludowymi, ale nie brakuje też melodii o charakterze marszowym i tanecznym. Z kolei urodzony trzydzieści lat po Noskowskim inny polski kompozytor, Mieczysław Karłowicz, w swojej artystycznej działalności czerpał inspirację od artystów późnego romantyzmu i wczesnego impresjonizmu. Jego muzyka, pełna refleksji, niekiedy wręcz przepełniona pesymizmem, zapowiadała odmienny od poprzedników kierunek twórczości. Przedwczesna i tragiczna śmierć zaledwie trzydziestotrzyletniego Karłowicza przerwała dobrze rozwijającą się karierę. W dość skromnym dorobku kompozytorskim pozostawił on jednak utwory, które do dziś goszczą w repertuarach polskich filharmonii. Jednym z nich jest Koncert skrzypcowy A-dur op. 8, który wymaga od wiolinistów wysokich umiejętności technicznych. Zasadniczą trudność wykonawczą stanowią figuracje o bardzo szybkich tempach i liczne wielodźwięki, przełamane kantylenowymi epizodami. Wieczór zwieńczy I Symfonia c-moll op. 11 Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego. Dzieło powstało w 1824 roku, ale jego prawykonanie miało miejsce dopiero sześć lat później. Uwagę zwraca wyjątkowo udana instrumentacja – niezwykle ważna cecha, która w późniejszych latach stanie się atrybutem mistrzowskiego stylu artysty. Mimo zastosowania molowej tonacji, czuć w Symfonii młodzieńczy spokój i wesołość.